Op bezoek bij 'Hoeve Overleg Alles'

De boerderij richt zich voornamelijk op zuivelproductie, met melkkoeien en jongvee die vanaf hun geboorte tot vertrek op de boerderij blijven. Een gedeelte gaat naar de fabriek, waar de melk gestandaardiseerd wordt. Dit betekent dat het vetgehalte wordt aangepast naar specifieke percentages voor volle, halfvolle en magere melk: 3%, 1,5% en 0% vet. Verder wordt de melk gepasteuriseerd zodat eventuele bacteriën eruit gaan en gehomogeniseerd. Homogeniseren wil zeggen de vetbolletjes kapotslaan, zodat het vet niet meer bovenop drijf, maar door de hele melk heen zit. Bij rauwe melk zit er de volgende dag een laagje vet op, bij gehomogeniseerde melk heb je dat niet. De melk die in de boerderijwinkel verkocht wordt is rauw en onbewerkt. Wilma tapt een vers bekertje voor mij om te proeven. Ik ben positief verrast over de smaak, die veel vetter is dan de melk uit de winkel. ‘Dat klopt, de rauwe, onbewerkte melk heeft een vetpercentage van ongeveer 4,5%’ vertelt Wilma. Wel moet zij haar klanten vertellen dat ze de rauwe melk eerst moeten koken om eventuele bacteriën te doden, maar zelf drinken ze de melk het liefste rauw.

Terwijl Wilma mij door haar boerderijwinkel rondleidt vertelt ze over haar aanbod. “Ik vind het geweldig om in de boerderijwinkel het verhaal achter de producten te delen. Alles wat je hier vindt, komt rechtstreeks van collega-boeren. Ik betaal de eerlijke prijs en ga niet in onderhandeling. De prijs die zij vragen, die betaal ik en de producten verkoop ik vervolgens hier. Er zit geen tussenhandel in, ik ben een soort marktje”. Wat Wilma leuk vindt, is mensen weer laten ervaren hoe de echte rauwe melk smaakt en hoe een aardappel smaakt die niet uit de supermarkt komt, maar rechtstreek van de teler. Want daar zit een groot verschil in. De supermarkt aardappel wordt gewassen waardoor er een groot gedeelte van de smaak verloren gaat. De aardappel wordt kwetsbaarder en is dan lang zo lekker niet meer. Maar net als bij rauwe melk, waar mensen het vetlaagje bovenop niet meer wilden, zitten ze ook niet meer te wachten op zand en klei op hun aanrecht van de aardappelen. Toch, als je eenmaal gewend bent aan de aardappelen zoals ze zijn, hoor ik mensen zeggen dat deze veel smaakvoller zijn. Dat is precies wat ik zo leuk vind: terugkeren naar de basis, laten zien waar ons voedsel vandaan komt. Mensen zijn daarnaar op zoek, en ik vind het geweldig om dat hier te kunnen bieden."

"Neem bijvoorbeeld karnemelk. De karnemelk die je hier in de winkel vindt, haal ik direct bij een collega. Mensen herkennen het als de 'ouderwetse karnemelk' met die romige smaak die echt karakteristiek is voor botermelk, ook bekend als Buttermilch in het Duits. Dat is eigenlijk het restant dat je overhoudt wanneer je boter maakt. Maar in fabrieken wordt karnemelk anders geproduceerd; ze maken het zuurder en dat resulteert in een andere soort karnemelk.

Een ander goed voorbeeld is onze vanillevla, die wordt gemaakt door mijn zoon en schoondochter. Je ziet daadwerkelijk de vanille erin zitten. Ze gebruiken zowel vanille-extract als echte vanille. Maar in de supermarkt wordt het verkocht als 'gele vla'. Dat komt omdat het daar vooral om de smaak gaat, zonder het gebruik van echte vanille. Daarom mogen wij het vanillevla noemen en de fabriek verkoopt het als gele vla. Hierover is zelfs een juridisch proces geweest."

Terwijl ik langs de koeling loopt, valt mijn oog op een assortiment boerenkazen. Wilma legt uit dat het bijzondere aan boerenkaas is dat het onbewerkt is. Dat is precies waar boerenkaas verschilt van ‘gewone kaas’: het feit dat het niet gepasteuriseerd is.

Een stukje verderop staan de eieren. “Mijn zus heeft twee bedrijven, biologisch en scharrel. Het verschil tussen biologische en scharreleieren zit hem in de dooierkleur en het voer: biologische eieren hebben een lichte dooier door biologisch voer en meer ruimte. Je kunt aan de code op het ei zien of het biologisch (beginnend met 0) of scharrel (beginnend met 2) is. Het verschil in prijs is vooral voor het welzijn van de kippen. Biologisch is iets duurder vanwege de levensomstandigheden van de kippen.

"Ik denk dat het draait om onbewerkte producten met minder toevoegingen. Neem bijvoorbeeld de boter hier, dat is pure boter zonder enige toevoegingen. Ook de aardappelen en het fruit komen rechtstreeks van het land. De appels haal ik zelf uit de boomgaard, waar ze voor mij worden bewaard. Die gaan niet naar de groothandel, maar meteen naar de verkoop, waardoor ze wat rijper zijn geplukt. Dat geeft meer smaak en vitamines. De boter is puur, zonder zout of conserveringsmiddelen. In supermarkten worden soms dingen toegevoegd om het makkelijker smeerbaar te maken, maar dat is niet het geval bij deze boter.

"Ik verkoop ook ijs, gemaakt door een collega. Ze maken het van pure melk die gepasteuriseerd is, zonder iets eruit te halen. Daardoor heeft het een volle smaak. Neem deze soepkip bijvoorbeeld, die komt van mijn zus of een collega van haar. Het zijn kippen die eerst eieren hebben gelegd en daarna geslacht worden. Het vlees moet langzaam van het bot vallen door minimaal 3 uur te koken. Dat geeft veel meer smaak dan wat je in de winkel koopt. We willen vaak snel eten, maar als je de tijd neemt, krijg je echt die heerlijke smaak van vroeger."

"Mijn honing is ook 100% echt, ik haal het bij een gecertificeerde leverancier. Wat je in de winkel koopt, is vaak aangelengd met suikerwater of de bijen hebben suikerwater gekregen. Het heeft dan niets meer met honing te maken. Bij ons is het echt puur. Voor de consument lijkt honing gewoon honing, maar als je suikerwater hebt, ontbreken de gezonde elementen. Bij ons krijg je pure honing met alle voedingsstoffen."

Ondertussen komt er een klant de boerderijwinkel binnen lopen. “Rob, waarom zouden mensen hier moeten komen kopen? Wat zou jij zeggen? Verser kan niet, zou ik zeggen. Dat dekt eigenlijk alles, toch Wilma?

Ik ga uiteindelijk naar huis met een pond onbewerkte boter, echte boerenkaas, een 1,5 jaar oude soepkip, een kilo uien, fruit uit de boomgaard, aardappelen met zand en klei en een treetje biologische eieren.